Solaklık çocuğunuzun sandığı gibi sadece el için geçerli bir durum değil. Aynı şekilde, sol ayağı daha önce atma ya da sol gözle daha önce bakma da bazılarımızın yaşadığı durumlar. Ancak, bu solaklıklar içinde en çok bilinen ve günlük yaşamı en çok etkileyen, el solaklığıdır. Göz, ayak ve bacak solaklığının farkına varılmayabilir. El solaklığı, yalnızca sol eliyle çalışabilen, sağ elini verimli olarak kullanamayanlarda görülen bir durumdur.
Sağ elini kullananların yüzde doksan gibi bir çoğunluğa sahip olduğu dünyamızda solakların işi gerçekten zor. İnsan beyni sağ ve sol olmak üzere İki hemisferden oluşmaktadır. Sağ taraftaki organları idare eden sinirler sol hemisferden çıkarak soğancık altında değişip sağa geçerler. Bunun sonucunda İnsanlar sağ ellerini daha rahat kullanırlar.
İnsanların büyük bir çoğunluğunu sağlaklar oluşturur. Buradan da anlaşıldığı gibi kişinin hangi elini kullanacağı beyin tarafından belirlenir. Yetişkin erkeklerin yüzde 6′ Si, kadınların ise yüzde 3.8’i solaktır. Tam solaklık denilen solaklık, beynin sağ hemİsferİnde hareket merkezi olması veya sol hemisferdekİ hareket merkezinin doğumdan önce ya da sonra bir zedelenme sonucu tahrip olması ile bu görevi sağ beyin hemisferinin yapmasından kaynaklanmaktadır.
Ellerini Kullanma Açısından İnsanlar 3’e Ayrılır:
Tam solaklar: Bu kişiler sağ ellerini hiç bir şekilde kullanamazlar. Her iş İçin sol ellerini kullanırlar.
Tam sağlaklar: Yalnız sağ ellerini kullanıp sol ellerini hiç kullanamayan kişilerdir.
Sağ ve sol ellerini aynı derecede kullanabilenler: Bu kişiler iki ellerini de rahatlıkla kullanırlar. Bir elin belirgin üstünlüğü yoktur. Bunlar arasında her yönden üstün kişiler görülebilir.
Solaklık kesinlikle bir uyum problemi değildir. Daha önce de açıkladığımız gibi çocuğun elinde olmadan, doğuştan veya sonra- dan beynin sol hemisferinde bir tahribattan dolayı sol elini kullanmaya mecbur kalması, onun günlük yaşamda çeşitli sıkıntılar yaşamasına neden olur. Burada öncelikle solaklığın toplum tarafından yanlış değerIendirilmesinin rolü vardır. Bu yanlış değerlendirmenin sonucu, örneğin; “Bugün sol tarafından kalkmış” ya da “Bugün önce sol adımını mı attın?” şeklinde yakıştırmaların sıkça kullanılması, solaklığın bir olumsuzluk veya problem şeklinde yorumlanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle çocuğunun solak olduğunu fark eden anne-babalar da çocuğa baskı kurarak sağ elini kullanmaya zorlamaktalar. Oysa tam solak bir çocuk, ailesi tarafın-dan sağ elini kullanması İçin zorlanırsa yaptığı işlerde başarılı olamayacaktır.
Solak Çocuklara Nasıl Davranmalı?
Solaklığı düzeltici önlemler alınmak istenmesi ortaya daha değişik problemler çıkma- sına neden olacaktır. Çocuk olumsuz uyarılarla utanacak, pasifize olacak ve el becerilerini geliştiremeyecektir. Oysa bu çocuk zaten sağlaklar için hazırlanmış materyallerden oluşmuş bir dünyada yaşamaya adaydır. O zaman ailenin yapması gereken, çocuğun solaklığını bir handikap olarak görmek yerine, onu tercih ettiği elini kullanması konuşunda desteklemektir. Kalem tutmaya başlayan bir çocuk sol eliyle yazıyorsa, kalemi bu elinden almak yerine en doğru biçimde nasıl tutabileceği gösterilmelidir.
Çocuğa solak olduğu diğer insanların yanında belirtilir ve çocuk yanlış bilgilerle korkutulursa zamanla kendisini toplum dışı hissedebilir. Bu nedenle ne okul öncesi dönemde ne de okul döneminde çocuğa bu konuda asla baskı yapılmamalı, eleştiri getirilmemelidir. Çünkü solak bir çocuk zamanla sağa alışsa bile, beynin hareket merkezinde hiçbir şey değişmez. Sadece çocuk her iki elini de tam olarak kullanamayacağı için el becerileri zayıf kalır.
Bu yüzden solak bir çocuğa ayakkabı veya kravat bağlamak, örgü örmek, dikiş dikmek gibi el becerisi gerektiren işler öğretilirken, sol el desteklenerek ve sol taraftan başlayarak öğretilmelidir.
Eğer çocuk tam solak değilse, özel olarak yapılmış aletler aracılığıyla sol elini kullanmaktan vazgeçirilebilir. Ancak bunun için sabırlı ve uzun bir çalışma gereklidir. Sağ ve sol hemisferlerin ikisinin birden çalıştığı durumlarda, çocuk iki elini de rahatlıkla kullanabilir.
Solaklık Genetiktir
Kişinin solak ya da sağlak olacağı doğumundan çok önce belli olur. Doktor ultrasonda doğmamış bebeğin solak olduğunu anlayabilirim Çünkü bebek ağırlıklı olarak baskın olduğu eli emer. Buna rağmen bebekler her iki ellerini de kullanırlar. İleriki aylarda bebek anne ve babasını taklit edeceğinden solak olup olmadığı anlaşılmaz Çocuk ancak 1 – 2 yaşına geldiğinde hangi elini kullanacağını belli eder.
Çocuğun solak olduğunu anlamak için çocuğunuzu gözlemlemeniz gerekir:
Kapıyı hangi eli ile açıyor? Hangi eli ile yerden oyuncak kaldırıyor? Topu hangi eli ile yakalıyor ya da yerden kaldırıyor?
Bir sinek gördüğünde hangi eli ile kovalıyor? Çocuğunuzun hangi el] ile yemek yediği ya da resim yaptığı bu konuda pek de anlam yüklenebilecek bir işaret değildir. Çünkü anne baba sağlak olduğunda çocuk onu taklit edebilir. Örneğin çocuğun makası hangi eliyle kullandığı da doğru bir ipucu değildir. Çünkü makasların birçoğu sağ elin kullanımına uygun yapılmıştır.
Solak çocuklar en çok okula başladıkları zaman zorlanırlar. Öğretmen harfleri yazmayı sınıftaki sağlak çocuklara göre öğrettiğinde solak çocuk zorlanacak ve belki de bu yüzden başarısız olacaktır.
Eğer çocuğunuz solak ise, onun elini değiştirmeye çalışmayın. Aksi takdirde beynin dominant olmayan tarafı zorlanır, dominant taraf ise az çalışmaya itilir. Bunun sonucunda hafıza ve konsantrasyon zayıflığı başta olmak üzere birçok sorun ortaya çıkar. Bunlar davranış bozukluğu, kekeleme, altını ıslatma, kompleksli kişilik ve tırnak kemirmesi gibi bozukluklardır.
Tüm bunların oluşmasına zemin hazırlamamak için çocuğunuzun tercih ettiği elini kullanmasına izin vermelisiniz. Ayrıca okulda da çocuğa bu özgürlük sağlanmalı. Çevrenizdeki büyükler mutlaka size çocuğunuzun elini değiştirmeniz için tavsiyelerde bulunacaklardır. Bu tavsiyeleri yılmadan ve fazla dikkate almadan dinleyin ve bir süre sonra unutun. Çünkü çocuğunuz da diğerleri gibi normaldir ve bunu ona hissettirmek sizin görevinizdir.
Hayal Gücünüzü Besleyin: Benzer Konulardaki Bağlantıları İnceleyin